Bu yazı; teknik bir sunum yapmak isteyip heyecan, korku hissedenlere veya yol haritasına ihtiyaç olan her seviyeden yazılımcılara gelsin :)
Yazıda yazılımcılar için örnekler versem bile, farklı meslek gruplarının da kendinden birşey çıkaracağına inanıyorum.
Topluluk karşısında sunum yapmak, profesyonel hayatınızda gerekecektir. Önemli olan buna hazır hissetmenizdir. İş hayatınızda yöneticiniz, ekibe teknik bilgi paylaşmanızı isteyebilir ya da öğretmeniniz, proje sunumu yapmanızı isteyebilir. Belki de görünürlüğünüzü arttırmak için de konuşmacı olmak isteyebilirsiniz.
Etkinliklerde katılımcı olarak yer alırken, kariyerimin bir döneminde topluluk karşısında sunum yapmayı diliyordum. Motivasyonum, beni diğer yazılımcılardan ayıracak yönlerimi bulup, sıradanlıktan kendimi kurtarmamdı. Tabii bunun için teknik birikimimi arttırmak ve gözlemciliğimi geliştirmem gerekiyordu.
İlk sunumlarımdan memnun ve gelişmekte olan birisi olarak; aşağıdaki maddeler üzerinden ilk sunumlarınızda bu acemiliği nasıl atabilceğinize değineceğim.
Konu Başlıkları
- Sunum Konusu Belirleme
- Sunumun Dili
- Sunumu Hikayeleştirme
- Sunum Şablonu
- Sunum İçeriği
- Ekipman
- Şov Zamanı
- Soru Almak
- İletişim Bilgileri
- Sunum Sırasında Kodlama - Live Coding
- Nereden Başlayabilirim?
Sunum Konusu Belirleme
Etkinliğin ve katılımcıların hedef kitlesine uygun bir konu olması, ilgilenenlerin merakını ve ilgisini cezbedecektir.
Örneğin; .Net etkinliği için Java içeriği olan bir sunumla başvuru yapılması, konunuzun değerlendirmeye alınmamasına sebep olacaktır. Deneyimli yazılımcıların yoğun olması muhtemel bir etkinliğe de temel giriş seviyesi bir konu ile katılmak da ilgi çekici olmaz. Sonuç olarak, bu kitle daha deneyim ve tecrübe paylaşımı bekleyecektir.
Sunumun Dili
Dil konusunda, konuşma değil hazırladığınız yansının dilinden bahsedeceğim. Aynı sunumu global topluluklarda yapma ihtimaline karşı İngilizce hazırlamak mantıklıdır. Başlık da aynı şekilde İnglizce olabilir. Eğer sunuma bakma ihtiyacınız varsa Türkçe hazırlayabilirsiniz fakat konunuza hakim olup yeterince prova yaptıysanız, İnglizce sorun teşkil etmeyecektir.
Benim burada tavsiyem sunumu İngilizce hazırlamanızdır. Sunum sırasında çeviri yapmadan anlatabilmelisiniz.
Sunumu Hikayeleştirme
"Sizin içinizi şenlendiren nedir?"
Bu sözü "TED Gibi Konuş" kitabında rastladım ve sunum konusu belirlemekte yardımcı olduğunu anladım.
2023 Dotnet Konferansı'nda "Implementing Rate Limiting in .NET 7 Web API" konulu bir sunum yaptım. Konuya, ilk yıllarımda API entegrasyonu yaparken aldığım Http 429 hatasını araştırırken Rate Limiting uygulandığını öğrendiğim bir hikaye ile giriş yaptım. Kariyerimdeki bu olay, benim sunum konum oldu ve hikayenin konuyu pekiştirmede yardımcı olduğuna inanıyorum.
Sunum konunuzun bağlayıcı kısmıdır.
Sunum Şablonu
Bu konuda tavsiyem, "beyaz arka plan" ve "koyu yazı" birlikteliğinin sağlanmasıdır. Fakat yazı boyutunu belirlerken salonun büyüklüğü, ışık seviyesi ve arka sıralardan okunabilmesini de dikkate almalısınız.
Yazılım kodu paylaşacaksanız da beyaz arka plan yerine dark arka plan ve yazılar da arka plana göre daha açık bir renkle tercih edilebilir. Okunabilir olması için de boyutu da salona göre ayarlamalısınız.
Sunum İçeriği
- Yazı, sunumu tamamen kaplamamalıdır. Aktaracağınız bilginin özetini barındırabilir.
- Görseller, konuyu desteklemelidir.
- Eklenecek görseller size ait değilse, yansıda alt kısımda referans gösterilmelidir.
- Kod görselleri için siteden -> Carbon yararlanabilirsiniz. Çalıştığınız programlama diline uygun çıktı da veriyor.
Ekipman
Bilgisayara ihtiyacınız olacaktır. Sunum performansınız internet olmasına bağlı ise, ortamdaki internete güvenmeyin. İnternet hızı, istediğiniz gibi olmayabilir veya kesinti yaşayabilirsiniz. bunun için Telefonunuzun mobil veri bağlantısını kullanarak bilgisayarı internete bağlayabilirsiniz. Sunumunuzun yardımcı elemanları olan aşağıdaki araçlardan bahsedeyim.
- Lazer kumanda: Performans sırasında sunumlar arası geçişi daha kolay yapabilmek ve sunudan bir yeri vurgulamak için çok kullanışlıdır. Kürsüde sabit kalıp, bilgisayardan sunular arasında geçiş yapmak, hareket alanını kısıtlar. Eğer sizde mevcut değilse; diğer katılımcılardan veya organizsasyon ekibinden rica edebilirsiniz.
- Kronometre: Sunum süresini takip edebilmek ve kolunuzdaki saate bakarak dinleyicilere panik görüntü vermemek için kullanılabilecek bir araç. Genellikle; konferanslardaki görevliler, Son on, beş, bir veya bittiği yönünde tabelalarla gösterim yapar fakat katıldığım bazı etkinliklerde konuşmacıları etkilediğini gözlemledim.
- Dönüştürücü: Mac bilgisayar kullanan insanların yaşayabileceği potansiyel sorundur. Sunum yapacağınız yerde dönüştürücü çalışmazsa yanınızda yedek bir dönüştürücü olsun.
Şov Zamanı
İlk sunumlarda tabii ki tatlı bir heyecan vardır. Konuşmaya başlayınca akıp gidiyor, rahatlıyorsunuz.
Kendinizi tanıtmayı çok uzun tutmadan;
- Nerede/ne iş yaptığınızı
- İş dışı yaptığınız teknik çalışmalar - Makale yazmak, mentorlük vs.
- İletişim bilgilerini de tek tek okumadan, "Gördüğünüz iletişim kanallarından iletişim kurabilirsiniz." cümlesini kurabilirsiniz.
Sunumda, dinleyicilerle göz temasını engelleyen en önemli duruş, sürekli slayta bakıp okumaktır. Özetlemek, en doğrusudur. Hatırlamak için saniyelik bakılabilir. Okumak hem vakitten kayıp hem de dinleyicilerin sizin konunuza hakim olmadığınızı düşündürebilir.
"Sunumu Hikayeleştirme" bölümündeki hikayenizi aktardıktan sonra teknik konulara girebilirsiniz. Konuyu sanki hiç bilmeyene aktarıyormuş gibi anlatmaya hazır olun. Görsel içeriklerle (kısa video, kod görselleri) konunuzu zenginleştirmek ve konu ile ilgili örnekleri gerçek hayat hikayeleri ile anlatmakta fayda var.
Sunum sonunda ise anlattıklarınızı kısaca özetleyip "Teşekkür" faslına geçebilirsiniz.
Sunum sırasında elinizde not kağıtlarının olduğu kart hazırlamak, heyecanın etkisi ile dikkati dağıtacaktır. Hazır görünmenizi de engelleyecektir.
Soru Almak
Sunumu erken bitirirseniz soru alabilirsiniz ya da "Sunum sonrasında, aralarda da alabilirim" deyip konuşmanızı tamamlayabilirsiniz. Sorulan soruya cevabınız olmayabilir ya da deneyimlememiş olabilirsiniz. Direkt, "Bilmiyorum" demektense; araştırıp, iletişime geçelim derseniz, daha şık olacaktır. Soran kişiyi de önemsediğinizi göstereceği gibi araştırma şansınız da olur.
İletişim Bilgileri
Genelde konuşmacılar olarak "Ben Kimim?" kısmında sosyal medya (Linkedin, X (eskiden Twitter), Github, Medium) linklerini ekliyoruz ve bunu okuyanlar da gördüm.
Benim gelecek sunumlarda yapmayı düşündüğüm yöntem, QR kodu ile tek bir yerden iletişim linkleri oluşturup sunumların alt kısmına eklemek, böylece kolay iletişim kurma fırsatı olacaktır.
QR kodu oluşturmak istemeyenler için de sunum sonundaki "Teşekkür Ederim" yansısına iletişim bilgileri eklenebilir.
Sunum Sırasında Kodlama - Live Coding
Teknik içerğe sahip sunumu anlamlı hale getirmenin bir yolu, canlı bir kod gösterimi yaparak örneği pekiştirmektir. Tabii bunu size sunum için verilen vakitte yapmanız gerekir. Eğer kendinize güvenmiyorsanız live coding işine girmeyin.
İllaki yapacağım derseniz, aşağıdaki tavsiyelerimi uygulayabilirsiniz.
- Tekrar tekrar tekrar
Zaman yönetimi çalışmak için bol bol tekrar yapmalısınız.
- Paket yükleme işini sunum öncesinde halletmek
İnternet hızı ve bağlantı kalitesinin paketi yüklemesindeki etkisi büyüktür. Gerekirse paketi kurduğunuzu IDE'den gösterebilirsiniz.
- Örnek senaryoyu sunum öncesinde halletmek
Eğer bir mimarinin en iyi pratiğini veya bir kütüphanenin uygulamasını gösterecekseniz, senaryonuzu önceden kurgulayın. Örneğin, Caching anlatmak için sunum sırasında menü listesini çekme işini sıfırdan kodlamanıza gerek yok. İşin özünün kaçmasına sebep olacaktır.
Nereden Başlayabilirim?
Topluluklar
Etkinlikleri topluluklar veya külupler düzenler. Etkinliklerde konuşma yapmak için konferans öncesinde CFP - Call For Paper (Konuşma Önerisi) ile etkinliğe uygun konu önererek başvuru yapabilirsiniz.
Bazı topluluklar ilk defa teknik sunum yapmak isteyenlere fırsat niteliğinde etkinlik düzenleyebilmektedir. İlk sunumlarımı bu etkinliklerde yaparak deneyim kazandım. 2022'de fiziksel olarak ilk sunumumu aşağıdaki görseldeki etkinlikte "Refactoring with Aspect Oriented Programming" konulu bir sunum gerçekleştirdim. Etkinlik sırasında AOP tekniğine değindikten sonra .NET ortamında canlı kodlama üzerinde AOP tekniği ile refactoring yapıldı.
Geçmiş etkinliklerdeki sunumlarıma aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
https://speakerdeck.com/_mertmetin
Özetle;
Önemli gördüğüm bazı maddeler üzerinden ilk defa teknik sunum yapmak isteyenler için tecrübelerimle ipuçları vermeye çalıştım.
Keyifli olmasını umarak, çalışmalarınızda kolaylıklar dilerim :)
Yorumlar
Yorum Gönder